Wanneer mij op een verjaardag wordt gevraagd wat ik doe in het dagelijks leven en ik antwoord dat ik vertaler ben, is de vraag die mij het meest gesteld wordt: welke boeken vertaal je dan zoal? Bij vertalen denken de meeste mensen meteen dat je de hele dag met je neus in de romans gedoken zit. Boeken vertalen is echter een vak op zich.
Boekvertalers zijn taalkundige creatievelingen die meer doen dan letterlijk teksten overzetten. Bij Scriptware Translations werken we uitsluitend met native speakers die te boek staan als professionals. Vraag nu vrijblijvend een offerte aan.
Op zich is het niet verwonderlijk dat er zo gedacht wordt. Daarvoor hoeven we alleen maar te kijken naar de patroonheilige van de vertalers: Hiëronymus van Stridon. Deze Romein uit de 4e eeuw na Christus is de allereerste vertaler die we bij naam kennen. Hij dankt zijn beroemdheid niet aan het vertalen van een paar rijbewijzen voor de wagenrennen, maar aan de vertaling van een boek, of liever gezegd hét boek: de Bijbel. Deze oer-vertaling vanuit het Hebreeuws naar het Latijn gold eeuwenlang als het woord van God. Waar Romeinse burgers voorheen niet konden verstaan wat er op de kansel werd verkondigd, begreep nu iedereen wat er gepredikt werd. Daarna is de Bijbel nog vele malen vertaald (anno 2023 in 3350 talen), maar lezen we in essentie nog altijd dezelfde boodschap zoals die oorspronkelijk bedoeld is.
Een goede vertaling zorgt er dus voor dat een boek ver buiten het land van herkomst gelezen kan worden en vele jaren nadat het is geschreven nog altijd relevant is. Dat geldt inmiddels voor heel wat meer boeken dan alleen de Bijbel. Het meest vertaalde Nederlandse boek, het Dagboek van Anne Frank, is op dit moment in 73 talen vertaald en wordt nog altijd veel gelezen. Over de hele wereld lezen mensen hoe de Tweede Wereldoorlog door een 15-jarig meisje werd beleefd en het Anne Frank Huis blijft een van de meest bezochte musea van Nederland. In feite is het Dagboek van Anne Frank een soort visitekaartje voor Nederland geworden. Zo zijn er tal van voorbeelden te bedenken van vertaalde boeken die een land of cultuur introduceren bij lezers uit andere landen. Dat zijn dan heus niet alleen literaire werken. Zo is bijvoorbeeld ook een kookboek in staat een cultuur over te brengen.
Bij ‘boeken’ denken mensen vaak in eerste instantie aan romans voor volwassenen. Na de Bijbel zijn de meest vertaalde boeken echter over het algemeen kinderboeken. Zo is het op een na meest vertaalde boek aller tijden Le Petit Prince van Antoine de Saint-Exupéry. Ook Pinoccio, Alice in Wonderland, de Sprookjes van de Gebroeders Grimm en niet te vergeten Harry Potter scoren nog altijd hoog. Daarnaast zijn het vooral pamflettistische en religieuze boeken die in vele talen vertaald zijn, zoals het Communistisch Manifest van Karl Marx of het Boek van Mormon.
Bij het vertalen van een boek, of dat nu een 5-delige romanserie is of een kookboek, komt net wat meer kijken dan bij een ‘normale’ commerciële tekst. Zo is het extra belangrijk dat de vertaler een zogenaamde native speaker is. Dit betekent dat de vertaler woont in of afkomstig is uit het land waar het boek wordt uitgegeven. Meer dan bij welke andere tekstsoort ook dient de vertaler volledig ingebed te zijn in de cultuur waar toekomstige lezers van een boek deel van uitmaken. Zou een Engelsman bijvoorbeeld op het idee zijn gekomen om ‘Albus Dumbledore’ te vertalen als ‘Albus Perkamentus’? Ook is het wenselijk dat de vertaler gespecialiseerd is in het onderwerp waar het boek over gaat.
Bij Scriptware Translations zorgen we ervoor dat je boek terechtkomt bij de juiste vertaler. Ga naar onze pagina over boek vertalen voor meer informatie of een prijsopgave. We helpen je graag!
